Pocztówki

Monika Szwed jest jedną z najlepszych na świecie artystek stosujących technikę pasteli olejnych. Tworzy subtelne, wysmakowane i precyzyjne prace o oszczędnej kolorystyce i wielotorowej narracji. Widać w nich inspirację japońskimi grafikami lub rysunkami z bajek dla dzieci. Charakterystyczny jest dla niej wykonany z precyzją rysunek, metamorfoza obrazu, wyszukany kolor, wątki katolickie i sceny z pogranicza snu i jawy oraz ulubione motywy: dziecięce zabawki i zwierzęta, historyzująca i modernistyczna architektura. Zaliczana do nurtu Nowych Surrealistów.

Urodzona w 1978 roku w Poznaniu. Studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Dyplom w zakresie Edukacji Artystycznej pod kierunkiem prof. Alicji Kępińskiej, oraz w Katedrze Multimediów pod kierunkiem prof. Piotra Kurki. Wyróżniona nagrodą miesięcznika Art&Business. Laureatka III edycji programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP „MŁODA POLSKA” oraz Nagrody Art&Business 8. Konkursu im. Eugeniusza Gepperta. Jej prace znajdują się w kolekcjach prywatnych w Polsce, Niemczech, Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.

Debiutowała w Zderzaku w 2005 roku indywidualną wystawą „23 koany”. Jej następne indywidualne wystawy miały miejsce w latach 2006 „Innocent homes”, 2007 „Frozen Charlie”, 2008 „Botanika na klasy wyższe”, 2009 „Moon hostel”, 2012 „Już”, 2013 „Przestępne lata” i w 2015 „O sugestji myślowej”. Uczestniczyła także w wielu wystawach zbiorowych.

„Pocztówki” to 16 dużych pasteli na papierach, które powstały późnym latem i wczesną jesienią tego roku. Prace mają określoną kolejność i tworzą długi, naścienny fryz. 

Jest to poemat wizualny o intensywnej, onirycznej strukturze. Jego akcja dzieje się – o ile można tu mówić o „dzianiu się” – w otoczeniu segmentowej, modernistycznej architektury, której rytmiczność i przestrzenność są czymś w rodzaju partytury muzycznej tych utworów. 

Tematem wiodącym fryzu jest kobieca seksualność – przygoda erotyczna i ekstatyczne przeżycie świata.

Jak zwykle w pracach artystki, motywy zwierzęce i florystyczne pełnią ważną rolę i są bardzo urozmaicone. Ale tym razem ważny jest również motyw labiryntu, który pojawia się w kilku niezwykłych i pięknych odmianach.

Wszystkie prace z wyjątkiem jednej zostały wykonane sepią i kremową bielą, tylko raz pojawia się śladowo kolor ciemnożółty. Natomiast zamykająca cykl ostatnia praca narysowana została ultramaryną. Kończy ona sekwencję marzeń sennych, prześwietlając ją mocnym, zdecydowanym akcentem.

Sztuka Moniki Szwed – zjawisko wyjątkowe w skali europejskiej – wznosi się na wyżyny poezji o dojrzałym wyrazie artystycznym. W cyklu „Pocztówek” artystka osiąga swoją akme.

Mówi Monika Szwed:

– Kiedy rysuję ważne jest zdecydowanie, pewność;

– Nie mogę mieć rozchwianych myśli ani rozchwianej ręki;

– A jeśli tak się dzieje i wątpliwość goni wątpliwość – to muszę wyjść, rozchodzić to;

– Muszę szybko iść przed siebie, bo jak idę wolno, to się przewracam;

– Po takim szybkim spacerze, zazwyczaj na papierze wszystko ustawia się samo;

– Zgodnie z zasadą: Gdy pragniesz kreski pionowej, zacznij od poziomej; gdy pragniesz kreski poziomej, zacznij od pionowej;

– Ważne jest światło, dzienne

– Wieczorem nie rysuję

– Wieczorem mam dziury w pamięci 

– Wypełniam je słowami; może dlatego dużo czytam..

– Jamy wypełniają się słowami, potem obrazami, a potem już tylko zamach i skok w rysunek;

– Jeśli więc ktoś dostrzeże piony i poziomy na jakimś rysunku i pomyśli o wierszach Wojaczka

 „Ja jestem pozioma

  Ale nie zawsze

  Ty jesteś pionowy

  Ale do czasu”

„Wiem leżąc w koleinie poziomego ciała”

 to dobrze

– I jeśli ktoś zobaczy że „ciche drzewo weszło do cichego pokoju” jak u Celana, też dobrze

– Może ktoś zobaczy „krajobraz rozłupany na syntezy” (Białoszewski)

– „zwichniętą symetrię” (Wojaczek)

– „cudze zatracenie” (Celan)

– „Albo-wspomnienie-

   Retrospekcja-połowa Perspektywy” (Dickinson)

 to też dobrze;

To apropos inspiracji o które pani pytała

– Te ostatnie rysunki, jak wcześniej pisałam – są jak pocztówki z codzienności

– Z niczym szczególnym, niczym specjalnym

– Są na nich reszty opowieści, fragmenty zasłyszanych zdań, parę znalezionych przedmiotów

– Nie ma hierarchii, wszystko jest tak samo ważne albo nieważne

– Pocztówki jak kadry

– Jak ruchome terytoria między dziurami w pamięci

– Fragmenty, cytaty, jak „ułamki myśli” zbierane przez całe życie przez Waltera Benjamina 

Pyta pani o zbieranie pocztówek

– Nie, nie mam kolekcji pocztówek; czasem dostaję, rzadko wysyłam

A podróże?

– Tak, lubię; „biały zapach podróży”…

Pozdrawiam

Monika