komentuje prof. Jarosław Modzelewski

w piątek 26 maja 2023 o godz. 17:00.
Wstęp wolny. R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie (12 257 56 34) lub mailowo zderzak@zderzak.pl

W 1630 roku sławny malarz sieneński Rutilio Manetti, na zlecenie Bractwa św. Katarzyny, w lewym ramieniu transeptu na lewej ścianie namalował porywający obraz cudu otrzymania stygmatów – Katarzyna została przebita pięcioma promieniami wysłanymi przez krucyfiks z XIII wieku, przed którym się modliła. Rutilio wykonał także sztalugową wersję obrazu, uznaną za Skarb Narodowy Włoch. Nabyliśmy ją w kwietniu w Mediolanie z kolekcji zasłużonego florenckiego antykwariusza, Giovanniego Pratesi. 

Sprowadzenie tak cennego dzieła i tak cennej Osoby do Krakowa jest wydarzeniem o wielu wymiarach. Zdając sobie z tego sprawę, poprosiliśmy o komentarz Jarosława Modzelewskiego, niezrównanego malarza polskiego życia i historii, ostatnio odnowiciela malarstwa religijnego. Odnowienie sztuki chrześcijańskiej w Polsce odpowiada potrzebom społecznym, oczekiwaniu pokoleń – jest rzeczą trudną, ale nie niemożliwą. Pytajmy większych od siebie, jak to się robi… Zapraszamy!

O dostępie, dostępności i barierach dostępu

w piątek 12 maja 2023 o godzinie 17:00
Dostęp otwarty, uwarunkowany.
R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie 12 257 56 34 lub mailowo

Socjologia ukazuje nam życie społeczne bez makijażu, choć, jako nauka pozytywna, kultywuje mit powszechnego dostępu. Mit ten jest marmurowym bożkiem socjologii. 12 maja odwrócimy perspektywę i zapytamy między innymi: jak instytucje kultury bronią się przed intruzami? Dlaczego do nich trafiamy, gdy wcale tego nie chcemy? Kiedy dostęp staje się celem samym w sobie?

Na zdjęciu z weneckiej Akademii widać żelazne barierki, które oddzielają Włochów współczesnych od ich rodaków z końca XV wieku, namalowanych na obrazach, przedstawiających wydarzenia z V wieku. Barierki znajdują się po obydwu stronach, co dowodzi, iż są ponadczasowym elementem regulacji życia społecznego. Dzięki nim jedni i drudzy mogą bezpiecznie dziwić się sobie nawzajem.

Refleksja nad dostępem w obecnych czasach lawinowego narastania barier, masowego uczestnictwa i powszechnego samotnictwa, winna być rozważna i bezpruderyjna. Dlatego goście spotkania proszeni są o podzielenie się własnymi doświadczeniami w zakresie dostępu do instytucji kultury, choćby zdawały się przykre, wstydliwe lub śmieszne. Autor nakreśli ramy teoretyczne i omówi reguły outside / inside, razem zbierzemy cenny materiał badawczy.

.

QUIRINGH VAN BREKELENKAM (1622-1669) Młoda sprzedawczyni warzyw grzejąca dłonie

w piątek 14 kwietnia 2023 o godzinie 17:00
Uwaga: zbiórka na Nowym Kleparzu pod figurką Immaculaty o godz. 16:45!
Wstęp wolny.
R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie 12 257 56 34 lub mailowo

Do tej pory brakowało słowa na określenie sztuki QvB. Brakowało zwornika pojęciowego, który łączyłby jej właściwości i wyrażał treść duchową. Patrząc na obrazy Quiringha, całe pokolenia miłośników sztuki, w tym nasz ostatni król Stanisław August, odczuwały obecność tych właściwości i radowały się nimi, lecz nie było odpowiedniego słowa, aby tę radość w nim umocować. Nie było pojęcia, które chwytałoby istotę jego sztuki. Bo przecież jest w niej coś, co ją odróżnia od fijnschilderów z Lejdy z połowy XVII wieku i innych malarzy tamtych czasów, coś, co przyciągało naśladowców jako wartość samoistna. Co jest tą rzeczą?

O tym opowiemy w piątek na spotkaniu ze skromnym obrazem – portretem młodej sprzedawczyni warzyw. Obraz, znany od stulecia, w swoim czasie powędrował za Ocean, by pomieszkać kilkadziesiąt lat w Maine i Nowym Jorku, a niedawno wrócił do Europy, tym razem do Krakowa. Właśnie on okazał się brakującym zwornikiem. Urzekł nas prostotą i rozumnością, dzięki czemu od razu stało się jasne, że dłonie dziewczyny, grzejącej się nad kamionką z żarem w porze deszczu i chłodu w ruinach dawnego klasztoru Hieronimitów, wyrażają istotę sztuki Quiringha – ludzkie ciepło.

Młoda dama z książką

w piątek 24 lutego 2023 o godz. 17:00

R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie (12 257 56 34) lub mailowo zderzak@zderzak.pl

Dobre malarstwo jest jak muzyka kameralna. Trzeba tylko nastroić instrumenty. Niepokojąco elegancki, wczesnobarokowy portret Francesca Curradiego wyjawił kilka tajemnic podczas pierwszego wieczoru. Nieznajoma okazała się czytelniczką Petrarki, przedstawioną w trakcie zaćmienia słońca, zgodnie z sonetem 3 („To był dzień, w którym słońce zblakło”), opisującym pierwsze spotkanie Poety z Laurą w kościele św. Klary w Awinionie w dniu męki i śmierci Zbawiciela. Poznaliśmy osobowość i twórczość Curradiego oraz innych florenckich mistrzów skupionych wokół wyrafinowanego dworu Medyceuszy: Bronzino, Naldiniego, Santi di Tito, Passignano, Cigoli, Chimentiego. Odnotowaliśmy zmiany ducha religijnego epoki wywołane przez Sobór Trydencki i ruch odnowy Kościoła. Mona Lisa Zderzaka nie jest nam już całkiem obca.
Lecz śledztwo w jej sprawie dopiero nabiera rumieńców. Skąd pochodzi portret, który wypłynął przed dwoma laty na włoskim rynku sztuki? Raz jeszcze, z Baldinuccim w ręku, uważnie przejrzymy stare wątki i otworzymy zupełnie nowe. Co łączy młodą damę z osiemnastoletnim założycielem najmodniejszego klubu literackiego we Florencji? Z prześladowanym przez Świętą Inkwizycję geniuszem, odkrywcą księżyców Jowisza? Z popularnym wśród szlachty malarzem o „niejasnej twarzy”? Dlaczego jej lewe przedramię jest odsłonięte? Wydaje się, że jesteśmy o krok… 
„O Curradi o Curradi, che dite, che dite?” Zapraszamy na wieczór drugi!

Mistrz i Modelka

w piątek 3 lutego 2023 o godz. 17:00. Wstęp wolny.

R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie (12 257 56 34) lub mailowo zderzak@zderzak.pl

Malarstwo Mistrzów Dawnych jest pełne zagadek. Z dala od dróg wytrasowanych dla masowej widowni, a nawet nie z dala, lecz tuż obok tych gwarnych i rojnych okolic, oko wytrawnego konesera zawsze znajduje niespodzianki. Tym razem przygotowaliśmy dla Państwa kameralne spotkanie z wysokiej klasy portretem, ze znakomitym, a szczęśliwie zapoznanym dziś florenckim malarzem i jego modelką. Kim jest pełna wdzięku giovane donna? Czy malowany z miłością portret skrywa imię nieznajomej? Zapraszamy do wspólnej refleksji!

Archiwum Galerii Zderzak z radością informuje o uroczystości wręczenia nagród w konkursie na najlepszą pracę magisterską i licencjacką z socjologii sztuki organizowanym przez sekcję Socjologii Sztuki Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, które miało miejsce 10 grudnia 2022 r.

Mistrzowie Dawni z kolekcji Zderzaka. Wieki XIV-XVIII

Wystawa czynna 3 grudnia 2022 – 3 czerwca 2023

Archiwum Galerii Zderzak jest w Polsce pierwszą prywatną galerią, która prezentuje dzieła europejskich Mistrzów Dawnych. 

Galeria czynna od wtorku do soboty w godzinach 12-17:00. 

Wizyty tylko po umówieniu. Na wystawę „Ufność i tajemnica” obowiązują bilety wstępu w cenie 30 PLN.

PETER MULIER II alias CAVALIER TEMPESTA (ok. 1680)

w piątek 23 września 2022 o godzinie 17:00

R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie 12 257 56 34 lub mailowo.

Szukanie odpowiedzi na pytanie „skąd zło?” należy do tradycji polskiej poezji. W Zderzaku była to zawsze kluczowa kwestia filozoficzna, poruszana przez znakomitych artystów. Mierząc się z nią, dawali nam oparcie. Pytanie „skąd zło?”, zadane w 1985 roku na wystawie „Przeciw złu, przeciw przemocy” w kościele w Mistrzejowicach, stało się powodem założenia Zderzaka. Nie odnaleźlibyśmy „Rozstrzelania II” Wróblewskiego ani „Cudu św. Tryfona” Carpaccia, gdybyśmy nie szukali na nie odpowiedzi. 

Spróbujemy poszukać jej i teraz, przedstawiwszy przesłanie Księgi i osobę Petera Muliera z Utrechtu, w Italii znanego jako Cavalier Pietro Tempesta. 

To nasze trzecie i ostatnie spotkanie w kwestii „unde malum” w towarzystwie Mistrzów Dawnych z Kolekcji Zderzaka. 

.

VINCENZO CATENA (ok. 1520)

w piątek 26 sierpnia 2022 o godzinie 17:00

R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie 12 257 56 34 lub mailowo.

Kim jest rycerz czołgający się na czworakach przed Dzieciątkiem i Maryją? Czemu ma turecki kindżał? Wyczerpująca analiza semantyczna przeprowadzona przez amerykańską badaczkę Carolyn C. Wilson, którą przed dziewięcioma laty opublikowano w czasopiśmie naukowym „Artibus et Historiae”, nie wyjaśniła tożsamości bohatera, lecz uporządkowała przestrzeń symboliczną obrazu. Dlatego zaczniemy wieczór od omówienia artykułu, który podsunął nam szereg cennych argumentów na rzecz… no, właśnie. Skąd my Go znamy?

JAN MICHALSKI

Od 8 do 13 sierpnia 2022. Od poniedziałku do soboty włącznie.  Codziennie o godz. 17:00. 
Wstęp: 100 PLN (niezależnie od ilości dni, zimne napoje w cenie). Rezerwacja wejściówek tel. 12 257 56 34 lub mailowo zderzakoffice@zderzak.pl

W ramach rozrywek letnich Archiwum Galerii Zderzak uprzejmie zaprasza samodzielnie myślące Panie i Panów na Maraton Rozrywkowy!

Skąd zło? Problem salda

w piątek 29 lipca 2022 o godzinie 17:00

R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie 12 257 56 34 lub mailowo

Malarstwo Quiringha van Brekelenkama (1622-1669), ucznia Gerarda Dou, należy do skarbów holenderskiego Złotego Wieku. Cechuje je oszczędne piękno. Quiringh z zamiłowaniem ukazywał pracę rzemieślników, drobnych sprzedawców i codzienną domową krzątaninę. „Portret damy z książką i czaszką” pozornie wykracza poza tę tematykę. Zatroskane spojrzenie modelki – przełożonej szpitala? domu dla podrzutków? – mówi o codziennym zmaganiu z cierpieniem i złem. O chwilach zwątpienia i ufności mimo wszystko. Centralny problem metafizyczny kultury europejskiej – skąd zło? – przyjmuje tu niepokojącą postać moralnego salda. Ile dobra równoważy zło? Czy racjonalna rachunkowość wystarcza w sprawach ostatecznych? 

Zbigniew Horbowy

w sobotę 16 lipca 2022 o godzinie 13:00

R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności do 15 lipca.

Zderzak pragnie zaprosić Państwa na wystawę szkła użytkowego Zbigniewa Horbowego. Zbieramy wyłącznie szkło przemysłowe. Pierwszą część naszej kolekcji, pt. „Zauberberg”, pokazaliśmy dwa lata temu w szczycie pandemii, podczas lockdownu. I choć tamta wystawa zapierała dech w piersiach swym pięknem, zobaczyła ją, ku naszemu żalowi, jedynie garstka widzów. Poprawiamy się teraz, pokazując więcej dzieł, w tym nabytki nowe, do których należy ta skromna misa w kolorze dojrzałych winogron widoczna na zdjęciu. 

Skąd zło? Unde malum?

w piątek 20 maja 2022 o godzinie 17.00

R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie 12 257 56 34 lub mailowo.

Archiwum Galerii Zderzak uprzejmie zaprasza na pokaz nowego nabytku.

Tragiczna historia Meleagra, herosa z okrętu Argo, zwycięzcy potwornego dzika kalidońskiego, opisana przez Owidiusza w VIII Księdze „Metamorfoz”, jest tematem renesansowego obrazu malarza z Werony, pierwszego dzieła o tematyce mitologicznej w naszej kolekcji. Zamówiony w cyklu sześciu paneli do prywatnego studiolo około roku 1500, obraz w widowiskowy sposób przywołuje centralny problem metafizyczny kultury europejskiej – skąd zło? Unde malum?

Prof. Przemysław Kisiel

w sobotę 9 kwietnia 2022 o godz. 13:00

R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie (12 257 56 34) lub mailowo zderzak@zderzak.pl

Głębokie przemiany społeczeństwa polskiego w minionym trzydziestoleciu stawiają przed nami liczne pytania o to, jacy jesteśmy. My, czyli współczesna publiczność kulturalna. Elity i publiczność masowa. Twórcy i odbiorcy. „Producenci” i „konsumenci”. O diagnozę stanu rzeczy poprosiliśmy krakowskiego socjologa, zajmującego się badaniem potrzeb i oczekiwań społecznych w sferze artystycznej.Wykład prof. Przemysława Kisiela poświęcony będzie charakterystyce współczesnej publiczności kulturalnej. Autor postara się opowiedzieć jaka ona jest obecnie, jak się zmieniła na przestrzeni kilku ostatnich dekad i co jest przyczyną tych zmian. Ale ponieważ charakterystyka publiczności kulturalnej nieodłącznie wiąże się z problematyką instytucji kultury, krakowski uczony zastanowi się nad ich przyszłością. Czy instytucjom kultury w wieku XXI grozi kryzys i upadek? Los których instytucji może być zagrożony? Spotkanie ma charakter otwartego seminarium – zachęcamy do dzielenia się własnymi obserwacjami i refleksjami oraz do twórczej polemiki z tezami profesora. 

Zapraszamy do dyskusji! 

Łukasz Stokłosa

Wystawa czynna 2 kwietnia – 30 czerwiec 2022

Tytuł nowej wystawy Łukasza Stokłosy został zaczerpnięty z dwóch źródeł: XIX-wiecznej przewrotnej powieści obyczajowej Henry Jamesa oraz filmu noir sci-fi „Łowca androidów” Ridleya Scotta. Oba utwory mają swoje mroki, które, jak wiadomo, pociągają krakowskiego malarza, i swoje strony komiczne, którym daje zwykle dyskretny wyraz. Na wystawie zobaczymy kilkanaście znakomitych obrazów – dwa duże poliptyki „Ogród 3” i „Bitwa 3” (wariacja bitwy morskiej pod Lepanto z olśniewającym zastosowaniem nowych barwników), tajemnicze martwe natury z cyklu „Wiek niewinności”, kwiaty, erotyki, wnętrza. Dla miłośników sztuki filmowej wielką gratką będzie czuły portret Rutgera Hauera, czyli robota bojowego Nexus 6 z ostatnich chwil jego żywotności. Artysta namalował także portret Sean Young w roli udoskonalonego, tj. wyposażonego we wspomnienia z dzieciństwa androida Rachael, który będzie można oglądać poza wystawą.

Życzymy wielu wrażeń! Galeria czynna od wtorku do soboty w godzinach 12-17:00. Wizyty tylko po telefonicznym umówieniu.

Jan Michalski

w sobotę 12 marca 2022 o godz. 17:00

R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie (12 257 56 34) lub mailowo zderzak@zderzak.pl

Z przygotowywanego do druku tomu mikro-opowiadań śląskich pt. „Duchy opiekuńcze” Autor przeczyta cztery utwory:„Mała ciotka”„Marullo”„Centrala”„Światła”.W sumie – godzina czytania bez pośpiechu.
Zapraszamy!

Przypominamy, że obecna wystawa „Mistrzowie Dawni. XIV-XVI wiek” potrwa do 26 marca 2022. Galeria czynna od wtorku do soboty w godzinach 12-17:00. Zapraszamy po telefonicznym umówieniu.

Jan Michalski

Zapraszamy w czwartek 30 grudnia o godzinie 17:00.

R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie (12 257 56 34) lub mailowo zderzak@zderzak.pl

Obecny globalny rynek sztuki jest zjawiskiem bez precedensu w dziejach ludzkości. Zarówno pod względem ekonomicznym, jak kulturowym. Wielu obserwatorów uważa, że w niektórych jego sektorach ceny oderwały się od wartości. Czym zatem różnią się dzisiejsze fałszerstwa od dawnych? Autor przedstawi główne zasady działania światowego rynku sztuki i dokona przeglądu najgłośniejszych fałszerstw ujawnionych w ostatnich latach. Przed nami – parada oszustów. Czy współczesne oszustwa od tych sprzed tysiąca lat różni jedynie natura pieniądza napływającego na rynek? Czy handel NFT to finansowa bańka, jak twierdzi amerykański inwestor Michael Burry? Czy kreatywna konserwacja dzieł sztuki to nabijanie w butelkę? Jaki jest falsyfikat naszych czasów? 

Zapraszamy do dyskusji!

Wojciech Walanus

Archiwum Galerii Zderzak uprzejmie zaprasza na prezentację nieznanego dzieła Wita Stwosza i wykład

w środę 15 grudnia 2021 o godz. 17:00

R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie (12 257 56 34) lub mailowo zderzak@zderzak.pl

Krzysztof C. Matuszek

Archiwum Galerii Zderzak serdecznie zaprasza na wykład

w sobotę 4 grudnia 2021 o godz. 13:00
R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie (12 257 56 34) lub mailowo zderzak@zderzak.pl