„Śląsk” Michała Cały – unikalny cykl czarno-białych fotografii powstał niespełna 30 lat temu, ale to, co przedstawia, zdaje się być zapisem odległej historycznie i przestrzennie rzeczywistości. Ponure piękno industrialnego krajobrazu Górnego i Dolnego śląska zafascynowało trzydziestoletniego wówczas fotografa. Działający pełną parą w latach 70. przemysł górniczy i metalurgiczny ział dymami, degradował naturę, tworzył kosmiczny pejzaż pełen hałd, kominów, budynków przemysłowych i robotniczych osiedli. Michał Cała pierwsze zdjęcie z cyklu „Śląsk” zrobił w 1975 roku w Wałbrzychu. Charakterystyczną, monumentalną panoramę tego miasta współtworzył naturalny górzysty teren i wkomponowane w niego dymiące fabryki, kopalnie i solidna poniemiecka miejska zabudowa. To były gotowe kadry – wspomina Michał Cała – wystarczyło tylko zrobić zdjęcie.
Śląskie fotografie Cały są czymś więcej niż dokumentalnym zapisem. Fotografowane szerokim kątem hałdy Górnego Śląska układają się w surrealistyczne pejzaże, przytłaczające nastrojem grozy i osamotnienia. Samotny dom otoczony przez potężne przemysłowe zbiorniki, pojedyncze sylwetki mieszkańców śląska, mikroskopijne w zestawieniu z nieludzką skalę przemysłowego otoczenia – to mimowolne metafory komunistycznej rzeczywistości.
Wystawa Michała Cały wpisuje się w cykl organizowanych w Galerii Zderzak od 2000 roku prezentacji najciekawszych zjawisk w polskiej fotografii współczesnej. „Śląsk 1978-1980” to także trzeci epicki cykl fotograficzny prezentowany w Zderzaku (po Hometown Krzysztofa Zielińskiego i Czarno-białym Śląsku Wojciecha Wilczyka). Ambicją Galerii jest przybliżenie szerszym kręgom miłośników sztuki współczesnej fotografii Autora, który do tej pory znany był głównie w środowisku zawodowych fotografów. Służyć temu celowi ma także album Michał Cała. Śląsk 1978-1980, wydany nakładem Galerii Zderzak.
MICHAŁ CAŁA urodził się w 1948 roku w Toruniu. Po zakończeniu studiów na Politechnice Warszawskiej zamieszkał w Tychach i w latach 1978-1992 poświęcił się fotografowaniu śląskiego krajobrazu. W efekcie tej pracy powstał cykl czarno-białych fotografii „Śląsk”. Fotografie z tego cyklu znajdują się w zbiorach Muzeum Śląskiego i Biblioteki Śląskiej w Katowicach, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, a także magistratu miasta Duisburg w Zagłębiu Ruhry. Autor jest członkiem ZPAF-u od 1983 roku. Obecnie mieszka w Bielsku – Białej.
KATALOG:
PRACE:
