MONIKA LUFT

Archiwum Galerii Zderzak ma zaszczyt zaprosić na spotkanie z Autorką i dyskusję o książce

„Pejzaż z przemytnikiem. Jak wywożono z PRL dzieła sztuki i antyki”

Prowadzenie: mecenas Wojciech Bergier

w piątek 22 marca 2024 o godz. 17:00.
Podczas spotkania kwestujemy na rzecz Hospicjum św. Łazarza w Krakowie.

R.S.V.P. Prosimy o potwierdzenie obecności telefonicznie (12 257 56 34) lub mailowo zderzak@zderzak.pl Przypominamy, że fotografowanie obiektów na wystawie wymaga uzyskania licencji.

Recenzowana praca naukowa, której nakład wydawca sprzedał na pniu – co to takiego? 

To „Pejzaż z przemytnikiem”, książka Pani Moniki Luft, wydana w końcu zeszłego roku. Autorka opisała siatkę przemytników złota i artefaktów, działającą w PRL od poł. lat 50. do początku lat 70., pracę służby bezpieczeństwa, proces sądowy i kulturowe pokłosie wielowątkowej sprawy kryminalnej, która miała reperkusje dyplomatyczne.

Książka, oparta na źródłach archiwalnych, z obszerną literaturą, ma przejrzystą konstrukcję narracyjną. Życiorysy jej bohaterów – przedsiębiorców, kolekcjonerów, historyków sztuki, działaczy partyjnych i państwowych, pracowników wywiadu cywilnego i wojskowego, prawników, dyplomatów, enigmatycznych szubrawców – przydają jej głębi poznawczej. Zainteresowanie losami i motywacjami ludzi oraz żywa narracja odróżniają książkę Moniki Luft od produkcji akademickiej, a zbliżają do reportażu historycznego, biografistyki, pitawalu, co przyczyniło się niewątpliwie do jej sukcesu rynkowego. Autorka szuka prawdy w złożonej przeszłości – warstwa mądrościowa jej książki, choć nieoczywista, jest godna odnotowania. 

Z perspektywy historii gospodarczej „Pejzaż z przemytnikiem” jest wartościowym przyczynkiem do wiedzy o rynku sztuki w PRL. Przeregulowany w stopniu absurdalnym, składał się on głównie z „czarnej strefy” oraz fasadowego przedsiębiorstwa państwowego, maskującego prawdziwy stan rzeczy – brutalne wywłaszczenie i grabież (o dwóch ciekawych wyjątkach koncesyjnych opowiemy na spotkaniu). Jest więc fenomenem trudnym do zbadania, a wartym poznania. Tym bardziej, że cień tego gigantycznego szaberplacu długo jeszcze będzie rzutował w przyszłość. 

Spotkanie poprowadzi mecenas Wojciech Bergier – doświadczony karnista, znawca prawa autorskiego i problematyki restytucji dzieł sztuki, dyplomata, reportażysta, współpracownik „Tygodnika Powszechnego”.